Ông tóm tắt hết những điều đó trong câu này: "Có muốn khổn khổ thì cứ phí công tự hỏi xem mình sướng hay khổ". Đối với những bà ấy, người ta khuyên mỗi tối nên thảo một chương trình cho ngày mai. Ở đây trường học nghèo, đường xấu; tôi thấy cô đơn, thất vọng đến nỗi có lần muốn tự tử, cho rằng không sao thành công được hết.
Rồi những tiệm nước, tiệm cơm khác cũng dần dần đặt, mỗi ngày một nhiều. Còn họ thì rồi họ sẽ đau như ông hiện đau". Chính ông đã phải công nhận rằng chẳng làm nên công chuyện gì nếu đã không học mười sáu giờ một ngày để bù lấp sự thấp kém của mình.
Nhưng sau một chuỗi rủi ro không sao tả được, điều bất ngờ này liền xảy ra: Ông trở về Luân Đôn, hoàn toàn phá sản. Nhưng tôi đã diệt được sự vô ý thức ấy từ lâu rồi và tôi bình thản lắm. Hai đứa nhỏ ấy làm cho tôi vui nhiều hơn là tôi đã làm vui chúng.
Cô nhức đầu, đau lưng, dã dượi muốn đi năm liền, không ăn uống gì hết. chẳng hạn, lãnh lương trưa thứ sáu, đi xuống phố, thấy một áo ba đờ xuy vừa mắt bày ở một cửa tiệm, liền mua ngay, không bao giờ nghĩ rằng số lương mới lãnh chỉ đủ trả tiền nhà, tiền điện và mọi thứ nhất chi tiêu định mà thôi. Trước khi lên giường ngủ, ông đã tính toán để biết rõ từng xu số tiền còn lại.
Được như vậy, không còn gì hơn nữa". Vậy thì phải làm sao? Phải tập phân tích theo ba giai đoạn căn bản sau đây: Chúa đã dạy một bài học thực nghiệm vô giá.
Luôn luôn phải để cho bắp thịt nghỉ ngơi trước đã. Mà đi như vạy phải vịn tay người ở gái. Tôi tưởng trở về nghề cũ như vậy sẽ bớt ưu phiền, tinh thần sẽ phấn khởi lên được; song tôi gần như không chịu nổi cảnh thui thủi một mình trên đường và trong quán trọ.
Ông khoa trưởng Hawkers ở trường Đại học Columbia nói với tôi ông lấy bài ca Ngỗng mẹ sau này làm châm ngôn. Con chẳng mong được trông cảnh xa xa. Mà đại đa số những bệnh nhân đó đều có thể khoẻ mạnh, đi đứng như thường, ngay từ hôm nay, sống một đời sung sướng, hay hơn nữa, một đời hữu ích nếu họ chịu nghe lời Chúa Giê-Su dạy: "Con đừng lo cho ngày mai", hoặc lời khuyên của Wiliam Osler: "Chia đời sống thành từng ngăn, cách biệt hẳn nhau, mỗi ngăn là một ngày".
Điều này thiệt lạ lùng và lý thú: một công việc hoàn toàn tinh thần không làm ta mệt được. Sinh trong một gia đình nghèo, nghề đầu tiên của ông là bán báo, rồi làm công cho một tiệm tạp hoá. Và cũng không bao giờ chúng mở miệng cám ơn nữa.
Trong một bức thư tôi còn giữ đây, anh ta nói: "Tôi uống huýt ki xô đa, hút xì gà, ăn đủ thứ; cả những thứ đặc biệt của mỗi xứ lạ, độc có thể giết tôi được. Vậy muốn diệt nỗi lo trước khi nó diệt ta, theo quy tắc thứ ba này: Cả hai sự quan trọng ấy thường được quyết định liều lĩnh như trong canh bạc.
Một vai trong kịch, đại tá Andy nói: "Những kẻ may mắn là những kẻ có một việc làm hợp lý". Thành thử tôi cũng lại được nghe những lời khuyên mà ba tôi đã viết trong thư: Phải quét hết những rác rưởi chất chứa trong đầu óc tôi đi. Những du già Ấn Độ nói rằng thở đều và sâu là một phương pháp tốt nhất để trấn tĩnh tâm thần.