Sách gương Giê Su ở quyển I đoạn nhất có tư tưởng nầy: Thù vong thay cho sự mơ vọng các danh dự. Khi phải lật qua một trang sổ đời thì cứ lật rồi thôi. Người lớn có rầy thì họ cho là bó buộc, là hủ lậu.
Có lần tôi hỏi một số ý kiến nữ sinh sao lúc bạn trai hò hét um sùm chúng cháu điềm tĩnh quá. Lý tưởng là mộng nhưng phải đi đến thực tế. Hồi nhỏ, không để ý gì, muốn làm gì thì làm.
Ngoài những nét tâm lý đại cương ai là người nam đều có, mỗi bạn trai có những khía cạnh tâm lý cá biệt: tất cả làm nên cátính của một người. Về đêm khi hồn yêu tĩnh vừa nghe con máy động trong lòng mẹ, mẹ vừa cầu xin Thượng đế cho đời con. Rồi oái ăm nữa: trong khi Josephine chùng lén ăn vụng tình yêu với Charle, qua mặt Nã Phá Luân, vơ vét tiền của, của người anh hùng hy sinh nầy để nuôi Charle thì anh chàng có máu sở khanh lại say mê hằng lố cô đ ào, kỹ nữ khác.
Có nhiều tâm hồn thú thật với tôi nỗ lực học tập lắm nhưng trí vẫn nghe lâng lâng, hồn cứ trôi lạc vào những mơ mộng, nhất là mộng ái ân. Đức tin là siêu lý được yểm trợ bởi lý trí. Tôi nói miễn được chu đáo giáo dục nhất là tính giáo dục là nói với cố ý.
Đọc tiểu sử danh nhân thế giới, bạn còn nhớ không những mối tình éo le, rắc rối của Nã Phá Luân. Lắm lúc họ mặc kiểu đơn sơ bằng lụa vải đơn sơ, thông thường. Phải khôn ngoan lắm khi bàn tính giáo dục chỗ công cộng.
Hay lối cho tiền bánh đứa ở của ông bà trong một gia đình giàu nói lên haitính khác nhau của nam và nữ. Lửa nhục tình lắm lúc cám dỗ họ tìm nhục lạc cho nhau bằng những sự đụng chạm không trong sạch. để gởi giá mồ hôi về nuôi con.
Chị thì chạy ra vô, vừa thay đồ vừa nói, lục cái giỏ nầy nói, soạn cái giỏ kia nói, mời mẹ ăn nho nói, mời cha hút thuốc lào, cô táp nói. Hễ thấy ai không tin là họ bất mãn, thấy ai phòng họ chỉ trích. Mỗi sáng bạn gội đầu, tắm bán thân trên.
Còn họ nghĩ sao nói vậy. Như tôi đã nói, lúc tiền thanh niên, bạn trai ưa những gì liên hệ mật thiết với ngũ quan, mà bất kể cái gì sâu sắc. Cha mẹ khi thấy con trai của mình lố 12, 13 tuổi mà có những hiện tượng nầy thì cứ đơn sơ nói thẳng cho chúng ăn mặc kín đáo đừng e ngại để con mình lắm lúc bối rối đâm ra có những tâm tình không hay như tôi trình bày dưới đây.
Tinh thần họ là con thuyền mà biển là tình cảm náo động nên người ta đừng lấy làm lạ sao có không ít bạn trai vô lớp học, xác ngồi đó mà hồn bay đâu đâu. Sống gần họ, ta có cảm tưởng họ đang giảng triết lý. Yêu ai là tự hiến và tận hiến cho người ấy.
Buồn như một gương mặt già. Bạn trai không khác nhiều ông chồng, nhiều người cha trong gia đình, chiều chiều nằm yên trên ghế bố đọc sách, ngắm cảnh, hút thuốc cố ý tránh sự ồn ào của con cái, của cuộc nội trợ. Khờ không không biết nhưng chắc chắn là tại yếu đuối.