Nhưng đây mới chỉ là một vấn đề của việc đọc. Như vậy, không có tác phẩm nào khác viết về đề tài này để chúng ta có thể đối chứng với tác phẩm của Thucydides. Nó có lẽ cũng không phải là lịch sử của miền Tây nước Mỹ những năm 1860.
Triết học giống khoa học và khác sử học ở chỗ nó thiên về tìm kiếm những chân lý phổ quát hơn là mô tả những sự kiện cụ thể dù ở quá khứ gần hay quá khứ xa. Chúng tôi đã hoàn thành quá trình liệt kê và luận bàn về các quy tắc chung của việc đọc phân tích. Họ có thể biết rõ chuyện gì đang diễn ra ở một khu vực cụ thể và thuật lại các sự kiện đó trên báo, tạp chí hoặc viết thành sách.
Chúng giống như ma tuý. Ngay khi những yêu cầu đó không còn, không còn nguồn nào để tiếp tục hoạt động trí tuệ và họ ngừng hẳn việc suy nghĩ và dừng lại. Bạn cũng không thể học được bất cứ một thói quen hay kỹ năng nào nếu bạn không làm theo các quy tắc.
Cách tốt nhất là bạn dùng những từ khác hẳn nhưng vẫn diễn đạt đúng ý người viết. Mặc dù, không thể đặt suy nghĩ của ta vào suy nghĩ của tác giả hoặc bắt họ nói những điều ta muốn, nhưng ta cũng không thể hoàn toàn phụ thuộc vào việc nhận được từ họ những nhận định tường minh giúp giải quyết vấn đề của ta. Ông cũng không thể tưởng tượng được là có một chính quyền đại diện cho nhân dân hoặc một hình thức chính quyền mới nào khác của các nước liên bang.
Chúng ta có thể dồng ý hoặc không đồng ý, thích hoặc không thích tác phẩm văn học giả tưởng. Sách toán học thường đòi hỏi sự chính xác, rõ ràng. Nếu làm được điều này thì không còn gì khác biệt giữa các giác quan và trí óc.
Nói cách khác, việc biết một người có những phẩm chất đáng được hâm mộ luôn đi trước việc ham muốn người đó. Điều quan trọng cần lưu ý là 15 quy tắc đọc hiểu được nêu trong phần cuối của Chương 11 không thể áp dụng cho việc đọc các tác phẩm giả tưởng và thơ ca. Vấn đề mà nhiều người gặp phải khi đọc thơ, nhất là các bài thơ hiện đại khó đọc, xuất phát từ việc không nhận thức được quy tắc đầu tiên này.
Giai đoạn sẵn sàng đọc được đánh giá qua các bài kiểm tra, hoặc được giáo viên - những người rất giỏi phát hiện ra khi nào một học sinh sẵn sàng đọc - ước đoán. Trong bất cứ trường hợp nào, những tiêu đề chương được liệt kê ở phía trước cũng có tác dụng khuếch đại tầm quan trọng của tiêu đề chính. Hoặc họ chủ động tìm tòi hoặc do những người phải trực tiếp đối mặt với những vấn đề đó mời họ nghiên cứu, họ sẽ phân loại vấn đề, xác định công thức của các vấn đề và giúp giải quyết vấn đề.
Ngược lại, có những khuyết áo không hề có cúc để cài. Chúng tôi không đồng tình với tất cả lý lẽ trên vì những lý do sau: Chiến thắng đó bây giờ không còn ý nghĩa gì và những thất bại cũng không còn gây đau đớn.
Suy nghĩ chỉ là một phần của việc học. Mặc dù hầu hết các chuyện kể lịch sử đều gần với tác phẩm hư cấu hơn là tác phẩm khoa học thì bạn vẫn nên đọc chúng như những tác phẩm mô tả. Người ta còn phải vận dụng các giác quan và trí tưởng tượng để quan sát, nhớ, và hình dung ra những gì không quan sát được.
Những yếu tố trên chính là mặt lý thuyết của vấn đề. Và bây giờ bạn có thể hoàn thành việc đọc phân tích cuốn sách. Bởi nếu không ta sẽ không còn việc gì để làm nữa.