Một xúc cảm thường biểu thị cho một khuôn mẫu suy nghĩ được cung cấp năng lượng và khuếch đại lên, và do vì năng lượng tích tụ lại quá sức chịu đựng, cho nên khởi thủy bạn không dễ gì hiện trú đúng mức để quan sát được nó. Ông cứ luôn nói về trạng thái hiện trú như là chìa khóa cho vấn đề. Tia nắng ban mai xuyên qua tấm màn.
Các ý nghĩ và xúc cảm, sợ hãi và dục vọng, có thể vẫn còn ở đó đến một mức độ nhất định, nhưng chúng sẽ không chiếm lĩnh bạn được. Tâm trí vị ngã, tức chủ thể sáng tạo cái thế giới này, sụp đổ hoàn toàn. Khi bạn tiến sâu hơn nữa và lãnh địa “vô niệm”, như cách gọi ở phương Đông, bạn thể hiện được trạng thái ý thức thuần khiết.
Sau đó đến lúc mọi hình tướng tâm trí hay các ý nghĩ cũng chết đi. Khi bạn cảm thấy tội lỗi hay lo âu ray rứt, đó chính là bi kịch. Thái độ hiểu biết tạo ra khoảng không gian trong sáng tràn đầy yêu thương cho phép tất cả mọi việc diễn ra thật tự nhiên và tất cả mọi người hiện hữu như họ đang là.
Cho dù có đau khổ đấy, nhưng ít ra cũng quen thuộc với nó. Nhân cách với quá khứ và tương lai của nó nhất thời rút lui và được thay thế bằng sự hiện trú hữu thức toàn triệt, rất tĩnh lặng mà đồng thời cũng rất cảnh giác. Một số chiến lược của tự ngã cực kỳ khéo léo, vậy mà chúng không bao giờ thực sự giải quyết được các vấn đề của nó, đơn giản vì tự bản thân nó – cái tôi – lại chính là vấn đề cần được giải quyết.
Vì vậy đừng quá chú trọng đến thành quả sẽ gặt hái được – mà chỉ nên quan tâm đến bản thân hành động. Họ có thể nói: “Đóa hoa mới đẹp làm sao”, nhưng đó chỉ là việc gán ghép, xếp loại một cách máy móc của tâm trí mà thôi. Lúc ấy thình lình xuất hiện sự tĩnh lặng nội tại.
Nhưng người đó không còn sức mạnh chi phối trạng thái nội tại của bạn nữa. Bạn không cần phải lên án. Bạn không còn biết thưởng lãm hoa thơm cỏ lạ bên đường nữa, bạn cũng không cảm nhận được vẻ mỹ quan và huyền nhiệm của cuộc sống đang mở ra chung quanh khi bạn hiện trú ở cái Bây giờ.
Cuộc du hành bên ngoài của bạn có thể dài đến cả triệu bước; nhưng cuộc du hành nội tại chỉ có một: bước đi bạn đang thực hiện hiện ngay bây giờ. Nếu trụ ý ở hiện tại, bạn không bao giờ cảm thấy bất cứ nhu cầu trông đợi gì cả. Thực ra bạn chỉ có thể tương quan sâu sắc khi nào bạn tỏ ngộ Bản thể hiện tiền.
Đây là những sắc thái trong bản tính đích thực của bạn, vốn thường xuyên bị tâm trí che khuất đi. Càng tìm kiếm theo lối này, hạnh phúc càng dễ vuột khỏi tầm tay bạn. Cái quầng chứa nhóm đau khổ này thường có hai khía cạnh: tập thể cũng như cá nhân.
Một vài cái quầng thậm chí còn thôi thúc chủ nhân của chúng phải tự sát. Đây là vì chúng nảy sinh từ cái vượt quá phạm vi của tâm trí. Đó là cái u mê bất thức đã bị lôi ra ánh sáng.
Nó dao dộng giữa lo âu cùng khiếp hãi ở một thước đo với sự bất an mơ hồ và cảm giác không rõ rệt về mối đe dọa ở đầu kia. Bạn không thể tìm thấy bản thân bằng cách tiến sâu vào quá khứ. Bạn sẽ không đánh mất bản thân cho thế giới bên ngoài, và không đánh mất bản thân cho tâm trí của bạn.