Tóm lai, nghệ thuật đọc bao hàm tất cả các kỹ năng của nghệ thuật khám phá độc lập: sự sắc sảo trong quan sát, trí nhớ luôn hiện hữu, trí tưởng tưởng phong phú, và một trí tuệ được rèn luyện để phân tích và phản ánh. Người ta còn gọi cấp độ này là đọc so sánh. Tuy nhiên, truyện lại khác với cuộc đời ở đúng trang cuối của nó.
Aristotle đã nói cốt truyện là linh hồn của truyện. Còn dữ kiện thì không thay đổi vì nó phản ánh hiện thực và luôn đúng. Với các tác phẩm văn học hư cấu, câu hỏi thứ tư này phải được hiểu theo cách khác.
Lãng phí vì trí óc của con người có thể nắm bắt cả một câu, hay một đoạn bằng một cái liếc mắt với điều kiện là đôi mắt cung cấp cho nó lượng thông tin nó cần. Có sự phân biệt rõ ràng, rộng khắp giữa cái tốt và cái xấu không? Có điều nào luôn luôn tốt và điều luôn luôn xấu trong mọi trường hợp không? Hay Hamlet đã đúng khi nhắc lại lời Montaigne rằng: Chẳng có gì tốt hay xấu, chỉ có sự suy nghĩ làm cho nó trở nên tốt hay xấu mà thôi? Nói cách khác là học bằng cách thực hành.
Ví dụ, các câu hỏi về đặc điểm của ý tưởng đang được xem xét gợi lên rất nhiều vấn đề liên quan. Như vậy, cuốn sách lý thuyết đó cũng có những kết luận thực tiễn. Tương quan về phía độc giả và người nghe, kỹ năng tu từ chính là biết cách đáp lại người cố thuyết phục hoặc làm cho chúng ta tin vào điều gì đó.
Cũng có một thực tế là nhiều người đọc quá chậm trong khi đáng lẽ ra họ nên đọc nhanh hơn. Quy tắc thứ hai là đọc lại bài thơ nhưng không đọc thầm mà đọc to lên. Quá trình đọc phân tích đã xong và bạn đã hiểu, đã bị thuyết phục.
Để sắp xếp trật tự của bách khoa toàn thư, trước tiên người ta xem tri thức nhân loại được sắp xếp ra sao. Có lúc bạn sẽ cần sự giúp đỡ của tác giả. Độc giả cũng vậy, khi đã đọc xong tác phẩm, họ sẽ hiểu được mối quan hệ giữa các sự kiện và trình tự hành động của nhân vật.
Ví dụ, nếu nhìn thấy Aristotle đi cùng một phiên dịch biết cả tiếng Anh hiện đại và tiếng Hy Lạp cổ, chúng tôi sẽ không thể hiểu nổi ông ta và ông ta cũng vậy. Hãy giả định hai trường hợp khá phổ biến trong tình huống này. Điều thứ hai, một phần do các chuyên luận không phải là các tác phẩm nghệ thuật trọn vẹn nên các nguyên tắc chủ đạo của chúng không phải lúc nào cũng được giải thích rõ ràng.
Chúng chỉ dựa trên kinh nghiệm chung và là một phần của hệ thống kiến thức. Sử dụng ngữ cảnh là điều rất cần thiết để hiểu được ngôn từ và câu nhằm tìm ra các thuật ngữ và nhận định. Aristotle cho rằng đoạn trên đây chính là cốt lõi của câu chuyện, phần còn lại chỉ là các tình tiết cụ thể.
Chuẩn bị về mặt thể chất tức là có thính giác và thị giác tốt. Thật thú vị khi biết mãi tới năm 1700, cuốn bách khoa toàn thư đầu tiên có cách sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái mới ra đời. Nếu sự hứng thú của bạn đối với cuốn sách mang tính thực tế, bạn sẽ muốn giải quyết vấn đề về phương pháp học đọc.
Câu hỏi đặt ra lúc này là liệu Hamlet có tình cở nghe được việc cha chàng và Polonius dự định nghe trộm chàng hay không? Và chàng có nghe thấy Polonius nói rằng ông ta sẽ tạo điều kiện để con gái ông ta kết thân với chàng không? Nếu có thì cuộc đối thoại của Hamlet với Polonius và Ophelia có ý đồ mới; nếu không, thì cuộc đối thoại lại mang nghĩa khác. Sự khác biệt giữa học có hướng dẫn và học bằng sự khám phá chính là sự khác biệt về tài liệu mà người học dùng. Đọc phần này có thể sẽ giúp bạn hiểu rõ điều mà chúng tôi đang cố gắng làm.