Họ đem bao nhiêu kỷ niệm êm đềm của thời ái ân cũ để gieo vào đó nọc rắn ghen tương hầu bôi lọ bến cũ của thuyền lòng họ. Không mấy lần thầy giáo cho điểm mà họ hài lòng. Ở ngoài đường đang chờ bạn đi xi nê đủ thứ bạn mà miệng mở ra là tán gái, nói xầy.
Vì mồi vật chất mê hoặc, nhiều thế nhân mất đi óc hướng thượng, quên hẳn trên đầu có ai, chết rồi còn lại cái gì. Họ hết mơ người yêu đến viết thư tình. Nhưng chắc chắn một trong số lớn của họ thường cótính đàn bà, thứtính hay mọt mại nó làm cho khó ai sống chung với họ.
Không mấy lần thầy giáo cho điểm mà họ hài lòng. Họ đã không làm gì giúp chồng thành công rồi, lại không nuôi con mà đi mướn vú, đã không giữ con lại phú thác cho đứa ở, đã không lo ăn mặc cho chồng lại để mặc cho đầy tớ. Nhưng tự nhiên từ cử chỉ đến ngôn phong họ tỏ ra uy quyền.
Họ cho cha mẹ không hiểu họ rõ ràng. Trái lại có nhiều bạn trai khi ái tình gào thét và sau khi chịu ảnh hưởng của gương xấu, của xi nê, tuồng kịch, sách báo khiêu dâm nhất là ảnh hưởng của bạn dâm đãng, có nhiều thái độ thô lỗ, hì hợm, lì lợm, mất dậy đối với bạn gái. Vậy bây giờ người ta ghiền như á phiện.
Trên trần gian có vô số tạo vật mà không làm gì kiếm được một tạo vật thứ hai giống bạn trai từ sinh lý đến tâm lý. Trong Tâm lý bạn gái tôi coi đàn bà chính là tình cảm, các đường gân thớ thịt của con người bạn gái tri âm nhiễm tình cảm. Bàn về ký ức bạn trai, một điều nầy ta không nên quên là lúc còn bé, khoảng 11 đến 15 tuổi, bạn trai không có não nhớ sâu sắc bằng lúc từ 16 tuổi trở đi.
Giá trị của bạn ở đó, chớ không phải ở nhan sắc, ăn mặc, tiền của. Họ tìm một bạn lịch sự trai, có mái tóc quăn kiểu náo đó, có cặp mắt mơ huyền, có đôi môi tươi thắm, có giọng nói như rót mật vào tai, có thân hình thùy mị, lối đi đứng tha thướt. Họ đã khô lạt càng khô hơn.
Edward Montier nói: Đàn ông cung cấp rồi rút lui, đ àn bà thụ nhận rồi giữ gìn. Tối họ ngủ ngon như thường. Họ tin tương lai họ sẽ rực rỡ trong một gia đình như ý.
Aùi tình ấy được bổ túc bởi một ái tình khác cótính chất hiền dịu là ái tình của người nữ. Tâm tình cảm thấy cô độc của họ làm lây xung quanh, khiến cho nhiều kẻ gặp họ nghe bầu khí xã giao nặng. Nếu không ai thẳng thắng khôn ngoan giúp sửa, nó cũng làm cho bạn trai sau nầy trên lãnh vực văn học, kinh tế, chánh trị, quân sự, nghệ thuật ưa tạo ra những chuyện quái lạ chỉ làm hại cho danh tiếng của họ và cho xã hội thôi.
Hồi lúc làm hiệu trưởng một trung học đường nọ tôi bắt được nhiều bức thư nữ sinh gởi cho bạn trai, thứ bạn trai có bao nhiêu là tình nhân. Trong cơ quan có kỷ luật mà họ thụ giáo hay cộng tác, họ cho những luật đúng giờ đúng khắc là dây rối vướng chân họ. Lúc dậy thì cơ thể bạn trai đang tiến đến thành thụ thì tinh thần của họ cũng tiến đến già giặn.
Nếu hỏi những đường nét tương lai của họ ra sau, họ sẽ lúng túng. Le Presbytre để gởi bạn trước khi tôi bàn với bạn cái hậu quả của buồn sầu buổi thanh xuân là sự xuống tinh thần: Ta được đời sống không phải để rơi lụy mà để sống cường tráng. Thứ tật chuyên môn kỳ dị nầy thưa bạn, là tật nguy hiểm.